درد سیاتیک و درمان آن در طبّ سنتی ایران

همراه با آن، درد به باسن و پشت ران و ساق انتشار پیدا می‌کند و فرد را از انجام حرکات و فعّالیت‌های روزانه ناتوان می‌کند. درد سیاتیک ممکن است بعد از نشستن  یا برخاستن از جا، هنگام شب، موقع عطسه، سرفه یا خندیدن و موقع خم‌شدن یا قدم‌زدن کوتاه مدت بدتر شود. از علل اصلی این بیماری افزایش فشار بیش از حد به ستون مهره‌ها، جابه‌جا شدن لگن، ضربه خوردن در اثر تصادف، تخریب غشای دیسک بین مهره‌ای و حتی ناراحتی‌های عصبی و فشارهای ناشی از استرس است که باعث ایجاد انقباض و درد می‌شود. البته در طبّ سنتی اعتقاد بر این است که مواد ناسالم بدن بر این رگ ریخته می‌شود و حضور این اخلاط ناسالم موجب درد و التهاب است.

روش‌های پیشگیری از ابتلا به سیاتیک در طبّ سنتی

امروزه افرادی که به دلایل مختلف دچار دردهای سیاتیکی می‌شوند برای کاهش درد آن دست به دامن انواع داروها و مسکن‌های شیمیایی می‌شوند. این افراد اگر بدانند که با شیوه‌هایی ساده اما کاربردی می‌توانند احتمال ابتلا به دردهای سیاتیکی و اسپاسم‌های این ناحیه را به حداقل برسانند، بی‌شک سراغ مسکن‌ها نمی‌روند و از دستورات و تدابیر طبّ سنتی برای پیشگیری و درمان سیاتیک استفاده می‌کنند.

با توجه به این که فشارها و تنش‌های عصبی در بدن موجب منقبض‌شدن عضلات شده و این مسئله به تنگ‌شدن مجرای ریشه‌های عصبی و دردناک‌شدن سیاتیک منجر می‌شود، بنابراین قرار گرفتن در محیط‌های پر استرس و شلوغ برای مبتلایان به سیاتیک مناسب نیست؛ زیرا شغل‌های پر مشغله و پر استرس امکان انقباض و اسپاسم‌های عضلانی و عصبی را در بدن افزایش می‌دهد.
یکی از نکات مهمی  که افراد مبتلا به سیاتیک باید به آن توجه کنند تشدید دردهای سیاتیک و اسپاسم‌های عضلانی در فصل‌های سرد سال است. سرمای هوا یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش غلظت مایع میان مفصلی در بدن است که موجب کاهش فضای بین مفصلی شده و فشار به ریشه‌های عصبی در جایگاه خود می‌شود. به منظور جلوگیری از عود این دردها در فصول سرد سال  باید از پوشش مناسب استفاده کرده و از قرار گرفتن در معرض هوای سرد اجتناب کنند.

توصیه‌های کاربردی در طبّ سنتی ایران برای پیشگیری از عود دردها و اسپاسم‌های عصب سیاتیک

- اجتناب از مصرف مواد غذایی با طبع سرد و مرطوب (ماست، دوغ، هلو، شفتالو، زردآلو و...)
- پرهیز از مصرف گوشت گوساله و گاو، انواع چاشنی‌های ترش، ماست و دوغ و حبوبات (مصرف آن‌ها را در طول هفته به حداقل برسانند)
- پیاده‌روی صبحگاهی اما مستمر
- کم‌کردن حجم شام
- پرهیز از درهم خوری و مصرف غذاهای مختلف در یک وعده
- پرهیز از مصرف گوشت‌های مانده، غذاهای کنسروی، مصرف گوشت با تخم مرغ، گوشت گاو، سرکه، ترشیجات، تخم‌مرغ سفت، کلّه‌پاچه، حلوا، غذاهای خیلی چرب، هلو، زردآلو، خیار، هندوانه، ترب، تربچه، ماهی (به جز کیلکا، قزل آلا و ماهی سفید در صورتی که طبخ شده با روغن کنجد و آویشن باشند)
- پرهیز از مصرف آب سرد در حالت ناشتا
- پرهیز از خوابیدن بلافاصله بعد از غذا (مضرترین عامل ایجادکنندهٔ دردهای سیاتیک)
- کاهش مصرف ترشیجات
- استفاده از نخود (آب نخود پخته با دارچین و زعفران مخلوط با کمی آب‌گوشت بهترین غذا به خصوص در مواقع درد است)
- استفاده از شیرهٔ انگور و مغز گردو که در گروه مواد غذایی با طبع گرم هستند به ویژه در وعده صبحانه یا میان وعده‌های صبح و عصر
- مصرف انجیر، مویز، خرما، سیر، شیرهٔ خرما، کرفس، نارگیل، زیتون و روغن آن، شبت، جعفری، گشنیز، زنجبیل و کبر
- شنا در چشمه‌های آب گوگردی (ورزش کردن باید یک‌ساعت قبل از غذا یا دو ساعت بعد از هضم غذا باشد.)

از دیدگاه متخصصان طبّ سنتی ایران افرادی که میزان خلط دم و بلغم در بدنشان زیاد است استعداد بیشتری در ابتلا به دردهای سیاتیکی دارند. البته چاقی و اضافه وزن نیز استعداد ابتلا به سیاتیک را افزایش می‌دهد. این افراد می‌توانند با اصلاح شیوه زندگی و رعایت دستورات و رژیم غذایی مناسب، میزان اخلاط بدن خود را به تعادل برسانند و به این ترتیب احتمال ابتلا به سیاتیک را کاهش دهند.

شیوه‌های مختلف کاهش درد

- گرم کردن موضع درد در ناحیهٔ لگن یا ران با کیسهٔ آب گرم می‌تواند تاثیر زیادی در کاهش درد سیاتیک در افرادی که دچار اسپاسم‌های عصبی شده‌اند داشته باشد.
۲- ورزش‌های کششی و نرمشی (پرهیز از انجام ورزش‌های چرخشی و پرتابی)
۳- نوشیدن دمنوش‌هایی نظیر گل گاوزبان، آویشن، اسطخدوس، و یا نعناع که به کاهش درد و ریلکسی اعصاب کمک کند.
۴- ماساژ موضع درد با روغن زیتونی که در آن مقدار کمی زنجبیل رنده شده
۵- ماساژ با روغن بابونه و روغن شبت و یا روغن سیر
۶- افزودن چاشنی‌ها و ادویه‌های گرم مثل دارچین و عسل به برنامه غذایی
۷- استفاده از بادکش گرم در مسیر درد
۸- لوبیای پخته شده را کوبیده و روی محل درد بگذارند