معرفی مشاهیر زنان معاصر فارس: بانو مارشال پیر غیبی؛ شاعره ای نامدار، پروینی دیگر!

نام پروین و خدمات او و نمونه هایی از سروده هایش در بسیاری از کتب تذکره فارسنامه ها و شهرنامه ها، به ویژه شیراز نامه های جدید و در بسیاری از نشریات منتشره در دهه های اخیر در شیراز و فارس و... آمده است. پروین شیرازی متولد سال ۱۲۷۴ هجری خورشیدی برابر با ۱۳۱۵ هجری قمری در ارسنجان فارس و متوفی به سال ۱۳۶۱ (۱۴۰۲ ق) در شیراز و مدفون در بقعه شاه داعی الی ا... است. او در طی هشتاد و شش سال زندگانی پر خیر و برکت خود و ضمن فعالیت های مستمر در حوزه نویسندگی و سخنوری، روزنامه نگاری و... به حرفه مقدس معلمی مشغول و از خدمتگزاران صدیق وادی فرهنگ و اجتماع شیراز و فارس گردید و به تأسیس بنیادها و نهادهای فرهنگی از جمله انتشار نشریات سودمند و تأسیس مدارس ویژه نسوان همت گمارد و ملقب به پروین الشریعه و متخلص به پروین گردید.
پدرش مرحوم قراخان فرزند ملاجهانگیر خان قلاتخواری از نوادگان ملا رحیم خان ارسنجان از خوانین معروف فارس و سال ها حکمران منطقه آباده طشک و برخوردار از سابقه خانوادگی هشتصد ساله زندگانی و کشت و زرع در توابع ارسنجان و مادرش فرزند مرحوم حاج ملاعلی واعظ و از نسل خاندان نوری و زند بود.
او دوران تحصیل خود را به سختی و مشقت و رنج فراوان طی کرد چرا که تعصبات بی دلیل مانع از ادامه تحصیل دختران در خانواده های ایرانی بود اما او به واسطه برخورداری از هوش و نبوغ فراوان طی تحصیل در مکتبخانه های روزگار خود و فراگیری قرآن و ادبیات و پس از اخذ اولین دیپلم از میان دیپلمه های نخستین در سال ۱۳۲۲ ه.ش در دانشسرای مقدماتی فارغ التحصیل و در نوزده سالگی با مرحوم رستم خان مارشال پیر غیبی ازدواج نمود و ثمره ازدواج آنها سه پسر فارغ التحصیل دانشکده افسری و سه دختر معلم شد. پروین شیرازی گوینده، نویسنده، سراینده و سخنوری ادیب و صاحب قلمی توانا و مسلط در شعر و ادب فارسی بود. او از شانزده سالگی سرودن اشعار در قالب های غزل، رباعی، دو بیتی، قصیده، قطعه، ترجیع بند، مثنوی و مخمس را در کارنامه ادبی خود داشت.
تأسیس دبستان ملی دوشیزگان به عنوان سومین دبستان دخترانه در شیراز با همت و سرمایه شخصی در سال ۱۳۱۴ و ۳۵ سال متوالی ریاست آن، انتشار روزنامه ستاره جنوب در سال ۱۳۲۸ و حضور مستمر در جمعیت های خیریه و عضویت چندین دهه در مراکز علمی و ادبی و انجمن های شعر شیراز و فارس و مرکز و تلاش های گسترده او در توسعه و نشر سواد و پیشبرد اهداف عالیه انسانی خصوصاً رسیدگی به امور ایتام و رفع نیاز مراکز درمانی، کمک به ایجاد مراکز آموزشی و حضور دائمی در جلسات پربار کانون دانش پارس، تهیه کتاب و امکانات و ملزومات فرهنگی برای کتابخانه ها و مراکز اداری و فرهنگی از جمله اقدامات و فعالیت های پروین مارشال پیر غیبی در شیراز و فارس بود.
شعر پروین همچون زندگانی او ساده و بی تکلف بود. وی شاعره ای دردمند و اهل تواضع و حامی مستضعفان و فقیران و گره گشای تهیدستان بود. شعر پروین جنبه های اخلاقی و مضامینی از پند و اندرز و شکایت از زمانه را با خود دارد. فرهنگ عامیانه و اعتقادات دینی و اخلاق انسانی در شعر بانو پروین شیرازی پر رنگ است. تربیت شاگردان در کلاس درس و پرورش ادیبان جوان و برپایی کلاس های آموزش ادبی، نام او را در دوران حیات خویش نامی جاوید و ماندگار و پر آوازه ساخت.
دیوان اشعار این شاعر ملی با عنوان آیینه روزگار توسط دختر اندیشمند و فاضله او مریم مارشال پر غیبی در آذر ماه سال ۱۳۷۵ و در ۲۶۳ صفحه با تیراژ دو هزار و پانصد نسخه توسط نشر دیدار در تهران در قطع رقعی چاپ و منتشر گردیده است. بانو مارشال پیر غیبی ضمن عضویت در انجمن شعر سالار جنگ شیرازی مراوداتی را با وی، ملک الشعرای بهار، محمدجعفر واحد، مهدی نمازی شیرازی، مهدی حمیدی، ابوالقاسم برهان، بهمنی و بسیاری دیگر از اعضای انجمن های ادبی شیراز داشته است.
چکامه ها و چامه های او در اوج فصاحت و بلاغت می باشند. پروین به جز دیوان اشعار کتابی هم تحت عنوان اسرار تاریخ پارس و مجموعه مقالات مطبوعاتی و همچنین خاطرات دارد که هنوز منتشر نگردیده اند. نام و آثار و شرحی بر زندگانی و نمونه اشعار پروین مارشال در کتبی همچون انجمن های ادبی شیراز و سیمای شاعران فارس در هزار سال هر دو از آثار تألیفی استاد حسن امداد، دانشمندان و سخن سرایان فارس اثر محمدحسین آدمیت، آیینه روزگار از مریم مارشال، بزرگان ارسنجان از نسرین اسکندری، دیوان اشعار ناصرالدین سالار جنگ، تاریخ آموزش و پرورش فارس اثر استاد حسن امداد، تاریخ مطبوعات فارس اثر سیروس رومی، تاریخ مطبوعات ایران اثر فریده قاسمی، فارسنامه دوم از عبدالمحمد طاهری و دیگران، ارسنجان نامه از اکبر و نسرین اسکندری، شیراز علی سامی، شیراز امروز از سید محمد مدرس صادقی، کتابشناسی شعر شاعران از مهدی غفوری و نشریات پارس، استخر، مهرایزد، برادران، طوفان، پیغام امروز، اخگر، وحید، ارمغان، کیهان، اطلاعات و اجتماع ملی، همچنین نشریاتی نظیر فرهنگ فارس، فارس شناخت، رشد ادبیات، کیهان فرهنگی، دبستان نگاه پنجشنبه، شیراز با شما، خبرجنوب، نیم نگاه، عصر مردم، افسانه، سبحان، ارم، پیام ارسنجان، فرهنگ ارسنجان و... می توان جویا شد.
ضمن آمرزش روح بلند آن بانوی شاعره اینک نمونه ای از شعر آن شاعره نامدار ایرانی را با هم مرور خواهیم کرد.
لحظه دیدار
دیده تا دیده رخ یار گرفتار بماند
در غمش هر چه جفا برد وفادار بماند
خوش تر از عشق مقامی نبود در دو جهان
نام جاوید ز عشاق فداکار بماند
زاهدان خرقه سالوس گرفتند به دوش
عارفان را گرو می سر و دستار بماند
واعظ شهر ز بازار ریا مست گذشت
نقش بدمستی او بر در و دیوار بماند
پاره کن پرده اوهام و سوی میکده آی
مرده دل آنکه در این پرده پندار بماند
نقد جان باخت به وصل رخ جانان منصور
گر چه با جرم انا الحق به سردار بماند
چشم پروین همه شب در طلب دیدن یار
تا سحر منتظر لحظه دیدار بماند
دانم که گنه کارم و غرقم به گناه
عمرم همه در گناه گردیده تباه
از مصدر تقدیر سرشتم این بود
لا حول و الا قوه الا بالله