Logo
چاپ کردن این صفحه

خودکفائی گندم در عربستان در جهت استقلال یا وابستگی بیشتر

نویسنده: 

بدیهی است که برای بسیاری از کاربران عزیز سوال برانگیز است چرا عربستان مقاله ای راجع به کشور عزیزمان نگارش نشده است،دلایلی که عربستان را به نقد کشیدیم اولا" دولت عربستان دولت برخاسته از انقلاب نیست،کوس رسوایی اش بر سر هر کوی و برزن زده شده است،نه پرونده حقوق بشری پاکی دارد نه استقلال سیاسی،پس از متلاشی شدن امپراطور عثمانی مانند بقیه کشورها خاورمیانه یکشبه بوجود آمد.


ثانیا" اولین کشوری است که زودتر از ما از ذخایر آهکی تجدید ناپذیر(ذخیره فسیلی)استفاده نمود.و عوارض سود و زیان آن تاحدی روشن شده است.ثالثا" ذخایر آهکی ایران و عربستان و عراق شباهت های زیادی باهم دارد.
در صورتی مقاله راجع به ایران نگارش می گردید اولا" سرود نابه هنگام برای گوش بعضی ها آزار دهنده می باشد ثانیا" تارهای صوتی بعضی از هم وطنان به غریو خودکفایی التیام نیافته است ثالثا" به نقد کشیدن خودکفایی محصولات کشاورزی ممکن است ترکشهای به قبای بعضی از هموطنان برخورد نماید.رابعا" ته بساطی از ذخایر آبرفتی وجود دارد.به هرحال بعضی وقت ها باید نعل را وارانه بست،بارش آسمانی کشور عربستان به علت قرار گرفتن بر روی کمربند خشک  نیمکره شمالی (مدار ۳۲ درجه)و کمربند پرفشار که فرار هوا را به طرف کمربند استوایی و کمربند کم فشار ۶۵ درجه دارد در نتیجه همیشه سقوط هوا را داریم در کمربند سقوط هوا نه تنها ابری تشکیل نمی شود بلکه بارش ها ذرات مضر کیهانی هم در این کمربند داریم .
با توجه به مراتب فوق ذخیره آبرفتی در عربستان بسیار کم و برعکس از منابع عظیم آب در ذخایر آهکی مانند ایران و عراق برخوردار است .اولا" تجدید ناپذیر می باشد ثانیا" در اعماق  زیاد بیش از ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ متری زمین قرار گرفته است.و استخراج آن با هزینه سنگینی صورت پذیر است.
در پرتو دانش (ژئوفیزیک،ژئو الکتریک،پرتاب نوترونی،زلزله نگاری)در پی مطالعات منابع زیرزمینی و اکتشافات حوزه های نفتی منابع عظیم آبی فسیلی (ذخایرآهکی)در ایران وعراق و عربستان کشف گردید که در عمق بیش از ۱۵۰ متری و عمدتا" از ۶۰۰ متری تا ۳۰۰۰ متری سطح خاک قرار دارند که تجدید ناپذیرند.
دانش ژئوالکتریک به مطالعه ذخایر آبرفتی و نحوه قرا گرفتن گسل ها می پردازد و با این تکنیک عمق آبرفت بافت لایه های خاک میزان آبدهی آبرفت حجم آب ذخیره در آبرفت عمر مفید آبرفت را می توان تخمین زد.
دانش ژئوالکتریک برمحور مقاومت سنجی و شدت جریان برق که رابطه عکس دارند استوار است به عبارتی هرچه مقاومت بیشتر باشد شدت جریان کاهش می یابد و هرچه مقاومت کمتر باشد شدت جریان افزایش می یابد   
     Q=I/R
با دانش ژئو الکتریک می توان به کیفیت آب شور و شیرین بودن هم مشخص نمود زیرا آب شور هدایت الکتریکی آن بالا در نتیجه مقاومت کم و شدت جریان افزایش می یابد.
دانش زلزله نگاری که با انفجار در اعماق زمین صورت می گیرد با مطاله بازتاب ارتعاشات منابع اعماق و حجم آنرا می توان تخمین زد.
در چهار دهه گذشته کشور عربستان تصمیم گرفت که برای تولیدات کشاورزی از منابع آبی ذخایر آهکی استفاده نماید و روزنامه ها خبر از تولید ۹ میلیون تن گندم در عربستان نه تنها به خودکفایی رسید بلکه به چهل کشور جهان هم مازاد تولید را صادر کرد.اخبار خودکفایی گندم با حیرت شنوندگان مواجهه گشت و بیشتر کنجکاوه نحوه و شیوه تولید بودند و به تحلیل اقتصادی بودن آن دقتی به خرج نمی دادند.تولید محصولات کشاورزی علی الخصوص گندم حول شعار خودکفایی با چراغ سبز آمریکا صورت می گرفت زیرا جمعیت عربستان ۳۰ میلیون با مصرف سرانه ۱۵۰ کیلو در نظر بگیریم نیاز به ۴.۵ چهارونیم میلیون تن گندم نیاز دارد که در صورتیکه ۱۰۰% آنرا از بازار آمریکا تامین نماید.
با احتساب قیمت جهانی گندم مبلغ زیادی عاید آمریکایها نمی شد.ولی ترغیب عربستان به ایجاد کشت و صنعت های مدرن هزینه سرمایه گذاری سنگین را برای استخراج آب از اعماق ۱۵۰۰ متری که معمولا" با گذاشتن دو لوله در داخل هم صورت می گرفت و با ایجاد فشار هوا در لوله بیرونی فشار هوا به آب داخل لوله بزرگ وارد می گردد و باعث استخراج آب از لوله داخل که به مراتب قطر کمتری دارد می گردد.فشار مورد نیاز ۲۵۰ تا ۳۰۰ اتمسفر بستگی به عمق چاه دارد.
شایان ذکر است که استخراج نفت معمولا" بدون پمپاژ و با فشار گاز بر روی حوزه نفتی صورت می گیرد.وقتی فشار گاز کم گردید حوزه را رها کرده و از حوزه جدید استخراج صورت می گیرد.استخراج آب از اعماق علاوه بر هزینه پمپاژ به علت گرم بودن آب هزینه های سرباری مانند ذخیره کردن در استخرهای بزرگ به منظور خنک نمودن آب را در بر دارد.و برای صرفه جویی بیشتر تاسیسات آبیاری مدرن را می طلبد با ایجاد کشت و صنعت های بزرگ و فروش ماشین آلات و تاسیسات آبیاری سود بیشتری نسبت به فروش مستقیم محصولات کشاورزی عاید آمریکا می گشت و هم عربها با تملک کشت و صنعت ها و تعدد زوجات  روحیات خلیفه گری آنها ارضاع  می گردید.
عمق حوزه نفتی از ۱۰۰ متر تا عمق ۴۰۰۰ متری در کشور نروژ و چاههای گاز سرخس ۵۸۰۰ متر می باشد و درجه حرارت بیش از ۱۲۰۰ درجه است .وفشار زیادی دارد.ذخایر آهکی معمولا" زیر حوزه های نفتی است زیرا نفت سبک تر است و بر روی آب قرار می گیرد.
عربستان در سال ۹۱ با تولید ۸.۳ میلیون تن گندم تولید کرد و پس از دست دادن ۳۰% ذخایر آبی آهکی تجدید ناپذیر خود و خشک شدن بعضی از چاهها تصمیم به کاهش میزان تولید در حد خودکفایی خود بدون صادرات گرفت و اکنون به فکر تولید محصولات کشاورزی و اجاره زمین در اقلیم های مساعد است.
اخبار تولید خودکفایی گندم در عربستان مرا به یاد اخبار تولید برنج در اراضی شنی وکیل آباد مشهد در سال ۶۳ انداخت فردی در سطح کوچک اقدام به کاشت برنج نموده بود و این واقعه خبر ساز مایه دل مشغولی و فکری خبرنگاران را در عصری که ارائه طرحهای خودکفایی گندم به کاشت گندم در بالکن خانه ها هم کشیده شده بود چند صباحی ادامه داشت غافل از آنکه هرجا آب باشد و گرما امکان کشت برنج وجود دارد ولی توجیه اقتصادی ندارد تا قبل از سال ۶۲ تولید برنج در استان گلستان محدود به اراضی حاشیه رودخانه و در ارتفاعات بوده با گسترش برنج در دشت و استخراج آب از ذخیره های آبرفتی سطح آب پایین رفت در حالیکه میزان بارش از ۷۰۰-۴۵۰ میلی متر می باشد بعضی مناطق دچار بحران کم آبی شده است تولید برنج در چنین منطقه ای که امکان کشت محصولات دیگر وجود دارد به ازای هر واحد آب مصرفی تولید بیشتری می توان داشت کشت برنج زیان آور و در خدمت وابستگی بیشتر است .فقط در استان گیلان و مازندران به علت پایین بودن سطح مالکیت سرانه فعلا کشت برنج مجاز است و در صورت جایگزین نمودن محصولات دیگر که تخریب زیست محیطی کمتری داشته باشد با مصرف آب کمتر درآمد بهتری به دست دهد می توان کشت برنج را که تولید اتیلن زیادی می نماید محدودتر نمود.
مطالعات صورت گرفته از ۱۶۳ حوزه آبریز کشور نشان از منفی بودن بیلان برداشت و بحرانی شدن میزان ته بساط ذخیره آبرفتی می باشد و در مقام مقایسه با کشورهای دیگر از روند استخراج بیشتری برخوردار است.حتی در بعضی مناطق منجربه خراب شدن ابخوان ها شده است حال با توجه به میزان ذخیره آبرفتی موجود بایستی دوباره تولید محصولات کشاورزی را در مناطق مختلف کشور بازبینی شود آنوقت متوجه خواهیم شد که هیچ ضرورتی ندارد با صرف کودهای شیمیایی زیاد در منطقه بلوحسیان(زرآباد)اقدام به تولید موز نماییم و در آن مناطق می توانیم به تولیدGreuliaکه آب بسیار کمی نیاز دارد اقدام شود و یا به گسترش کشت درخت چریش(Melia indica) که طی ۸ سال خشکسالی در بلوحسیان با ۸۰ میلی متر بارندگی حتی مقاوم ترین درختان مانند کهور پاکستانی خشک شده و از پا درآمده است درخت چریش پایدار و مقاوم بوده و از میوه آن می توان تولید سموم حشره کش که قادر به کنترل ۶۵۰ گونه آفت و نماتدهای گیاهی و با احتمال بسیار پایین ایجاد مقاومت نماید استفاده نماییم علاوه بر آن از تفاله میوه به عنوان نگهدارنده کود (کندرها)تولید خمیر دندان و صابونهای ضدعفونی کننده گران قیمت تولید نمود جایگزین کرد.Azoderichtinاستحصالی از چریش به علت گستردگی فرمول آن شانس ایجاد مقاومت حشرات حداقل در کوتاه مدت نخواهد داشت.کاربرد حصاره چریش در خدمت تولید محصولات ارگانیک بوده و برای حشرات مفید زیان آور نمی باشد و در قالب مبارزه تلفیقی با آفات IPMمورد استفاده قرار می گیرد.
اصولا ایران کشور قنات ها بوده و طول قنات های ایران معادل مسافت کره زمین تا کره ماه می باشد و تا سال ۴۰ که کشور جمعیت پایینی داشت و اراضی زیر دست قنات ها کشت می شد تولید محصولات کشاورزی در تعادل با آب مصرفی و فاکتورهای زیست محیطی در قالب کشاورزی پایدار بود با افزایش جمعیت و استخراج آب از ذخیره آبرفتی با حفر چاه و تعرض به فاکتور های زیست محیطی شروع گردید و در بعد از انقلاب فشار به محیط زیست شدت گرفت .به عبارتی روند رشد جمعیت با پتانسیل اقلیمی که میزان بارش معادل۳/۱ متوسط جهانی است هماهنگی ندارد.
زبان آمار زبان خشک ولی احساسی با لطافت عرفانی و خوش بینی خیال بافانه کاری ندارد واقعیات را اینطور که هست منعکس می نماید در بازگویی حقایق و پیش بینی ها هر چند ناگوار باشد به دیده اغماض نمی نگرد و بنابراین با مزاق بعضی ها خوش نمی آید.سرنوشت عربستان و رویکرد آن به کاهش تولید محصولات کشاورزی سرمشقی است تا نسبت به تغییر الگوی کشت و استفاده بهینه از منابع تجدید نظر نماییم. در ادامه با توجه به بحران آب تجدید نظر در الگوی کشت ضروری می باشد

Template Design © Joomla Templates | GavickPro. All rights reserved.