تاثیر زبان فارسی بر زبان های بومی پاکستان

بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم
با تبریک سوم شعبان ولادت باسعادت امام حسین علیه السلام و روز پاسدار
دو سالی بود از حضورم در پاکستان می گذشت. قرار بود گردهمایی شعر مزاحیّه(فکاهی– طنز) پشتو**  در مرکز فرهنگی مان در پیشاور برگزار شود. بنده میهمان خصوصی این نشست بودم و آقای دکتر راج ولی شاه ختک، رئیس آکادمی زبان پشتوی پاکستان رئیس این جلسه. دکتر ختک هم از علاقمندان ایران و فرهنگ ایران و انقلاب اسلامی بودند و هم نسبت به بنده لطف داشتند. نیم ساعتی زودتر آمدند تا به گپ و گفت بنشینند. ضمن صحبت ها برایشان گفتم که زبانشناس نیستم ولی گمان می کنم زبان پشتو ریشه ی فارسی دارد و ارتباطش با فارسی نزدیکتر از ارتباط اردو به فارسی است (گفته می شود بیش از شصت درصد واژگان زبان اردو -زبان مردم پاکستان و مسلمانان هند و درس خوانده های حوزه های دینی بنگلادش- فارسی است).
وی این گفته ی بنده را نپذیرفت. شعرا و میهمانان شرکت کننده که آمدند، با هم به سالن اجتماعات رفتیم. زبان پشتو، زبانی خشن و سخت است. از ابتدا بنده را ناامید از یاد گرفتن و تکلّم به این زبان کرده بودند-متاسفانه- پس از یکی دو سال گفتگو که می کردند تا حد زیادی متوجه می شدم ولی تمرین برای پاسخگویی نکرده بودم. علاوه بر این زبان ارتباطی ام با اساتید دانشگاه، انگلیسی و با عموم اردو بود و احساس نیاز به یادگیری نمی کردم.

برنامه شروع شد. حدود یک ساعتی که از برنامه گذشت به فکر افتادم برای اثبات گفته ام واژه های فارسی را که از شعرا می شنوم یادداشت کنم. فقط یک برگ آچهار داشتم. شاید نیمساعتی که گذشت این برگ پر شد از کلمات فارسی. جلسه که تمام شد آن را به دکتر ختک نشان دادم و او متعجب بود که این همه لغت فارسی در پشتو هست و او سال ها رئیس آکادمی پشتو بوده و نمی دانسته است. تصمیم گرفتم تحقیقی در این رابطه انجام دهم. این اندیشه در بنده پیدا شد که به احتمال قوی دیگر زبان های بومی پاکستان هم از زبان فارسی متأثرند. نتیجه این فکر سمیناری علمی شد با عنوان "تاثیر زبان فارسی بر زبان های بومی پاکستان" با شرکت اساتیدی از دانشگاه های سراسر پاکستان و اساتیدی از دانشگاه تهران که مقاله های خویش را به ستاد این گردهمایی فرستاده بودند. حاصل این سمینار کتابی شد با همین عنوان و کتاب دیگری که یکی از اساتید زبان پشتو تالیف کرد با عنوان "ضرب المثل های فارسی رایج در زبان پشتو" و مقاله ای طولانی که دو سال پیش بر اساس درخواست روزنامه ی خراسان برای درج در ویژه نامه ای به مناسبت سالگرد تولد فردوسی برای ویژه نامه تدوین کردم که متن کامل آنرا در ذیل این مطلب می توانید دانلود نمایید.
خشنود میشوم اگر نظر عزیزان بخصوص پژوهشگران زبانشناسی را داشته باشم.در این باره دیدگاهتان را به آدرس این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید ارسال فرمایید.
از آقای دکتر راج ولی شاه ختک خاطره ی دیگری هم دارم که ان شاءالله در زمانی مناسب خواهم نوشت.
برگزاری موفق و نتیجه بخش سمینار فوق بنده را به فکر برگزاری سمینار دیگری از ابعاد حضور فرهنگی ایران عزیز و بزرگ در شبه قاره کشاند که باز هم ان شاءالله ثمره اش را برایتان خواهم نگاشت، بعون الله و قوته.
رئیس السّادات
تهران 11/3/93
مصادف با سالروز ولادت آقا اباعبدالله علیه السلام و روز پاسدار

** زبان اکثر مردم ایالت سرحد شمال غربی پاکستان، ایالت خیبر پختونخواه فعلی و زبان رسمی مردم افغانستان در کنار زبان دری «فارسی».حدوداً سی و پنج میلیون به این زبان تکلّم میکنند .