A+ A A-

معرفی مهدی ابراهیمی یکی از دانش آموختگان برجسته ارسنجانی و کتاب های وی

نویسنده:  چاپ پست الکترونیکی

مدیر ارزيابي وآسيب‌شناسي پروژه‌های صنایع پتروشیمی

سوابق تحصیلی
•    MBA با گرایش مدیریت پروژه، طرح و پورتفولیو؛ کالج APIC؛ سیدنی، استرالیا
•    دوره عالی مدیریت پروژه و ساخت؛ دانشکده معماری دانشگاه تهران
•    کارشناسی مهندسی شیمی؛ صنایع پتروشیمی؛ دانشگاه آزاد اسلامی

مهدی ابراهیمی
مدیر ارزيابي وآسيب‌شناسي پروژه‌های صنایع پتروشیمی
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

سوابق تحصیلی
•    MBA با گرایش مدیریت پروژه، طرح و پورتفولیو؛ کالج APIC؛ سیدنی، استرالیا
•    دوره عالی مدیریت پروژه و ساخت؛ دانشکده معماری دانشگاه تهران
•    کارشناسی مهندسی شیمی؛ صنایع پتروشیمی؛ دانشگاه آزاد اسلامی


مدارک حرفه‌ای
•    PMP؛ گواهی‌نامه مدیریت پروژه حرفه‌ای از مؤسسه مدیریت پروژه آمریکا
•    ارزیاب جوایز ملی و بین‌المللی مدیریت پروژه؛ انجمن مدیریت پروژه اروپا IPMA
•    مدرس و ارزیاب مدل تعالی سازما‌ن‌های پروژه‌محور PBOEM؛ شرکت ملی صنایع پتروشیمی
•    مدرس و ارزیاب مدل بلوغ پروژه CPM3؛ شرکت ملی صنایع پتروشیمی
•    عضو هیأت تحریریه دوماهنامه دیپلماسی انرژی


سوابق مشاوره و تدریس مدیریت‌پروژه
•    شرکت پتروشیمی جم
•    شرکت پتروشیمی کاویان
•    شرکت پتروشیمی پردیس
•    شرکت پتروشیمی فجر
•    شرکت پتروشیمی اروند
•    شرکت پتروشیمی کارون
•    شرکت پتروشیمی دماوند
•    شرکت پتروشیمی لردگان

کتاب‌های ترجمه‌شده
•    راهنمای پیکره دانش مدیریت پروژه (PMBOK)؛ مؤسسه مدیریت پروژه آمریکا؛ انتشارات آریاناقلم؛ 1392
•    مدل بلوغ مدیریت پروژه‌ی سازمانی (OPM3)؛ مؤسسه مدیریت پروژه آمریکا؛ انتشارات آریاناقلم؛ 1393
•    مدل بلوغ ریسک پروژه؛ اندازه‌گیری و بهبود توانمندی مدیریت ریسک؛ مارتین هاپکینسون، انتشارات مهربان؛ 1392
•    مجموعه استانداردهای مدیریت پروژه؛ انتشارات مهربان؛ 1393
•    استاندارد عملی مدیریت ارزش کسب شده؛ مؤسسه مدیریت پروژه آمریکا؛ انتشارات آریاناقلم؛ 1391
•    سنجه‎ها، شاخص‎هاي کليدي عملکرد و نشان‎گرهاي مديريت پروژه؛ هارولد کرزنر؛ انتشارات آریاناقلم؛ 1391

 

Anjoman Arsanajan 160205 EV

استاندارد عمليِ مديريت ارزشِ کسب‎شده (مؤسسه‌ی مديريت پروژه آمریکا)
دومين ويرايش این استاندارد، در سال 2011 توسط مؤسسه‌ی مدیریت پروژه آمریکا به چاپ رسيده است. در ويرايش اول این استاندارد که در سال 2005 منتشر گرديد، بيشتر بر روي اصول و مفاهيم مديريت ارزشِ کسب‎شده تمرکز شده بود و فصول آن قرابت چنداني با رويکرد ساختاري کتاب راهنماي پيکره‎ي دانش مديريت مديريت پروژه نداشت. در سال 2010 «کميته‎ي پروژه‎ي به‎روزآوري استاندارد عمليِ مديريت ارزش کسب‎شده» تصميم گرفت در ويرايش دوم کتاب، رويکرد «فرآيندي» را براي مديريت ارزشِ کسب‎شده در پيش بگيرد. اين رويکرد باعث مي‎شد كه کتاب از نظر ساختاري و مفاهيم، تشابه زيادي با کتاب راهنماي پيکره‎ي دانش مديريت پروژه داشته باشد؛ در ويرايش اخير به مبحث «اندوخته‎ها» که موضوع مهمي در مديريت هزينه و ريسک پروژه‎ها محسوب مي‎شود به تفصيل پرداخته شده است، در حالي‎که ويرايش قبلي کتاب به اين موضوع نپرداخته است. موضوع مهم ديگري که در اين ويرايش بر روي آن تأکيد شده است، شيوه‎ي زمان‎بندي و خصوصاً زمان‎بنديِ کسب‎شده مي‎باشد که با جزئيات در پيوست اين کتاب گنجانده شده است.
هدف این استاندارد آن است که اجماعي فراگير را با يک سند خواندني و کاربرپسند به‎نحوي فراهم آورد که اولاً اصول مديريت ارزشِ كسب‎شده را به‎طور شفاف، مختصر و مفيد براي دست‎اندرکاران پروژه‌ها توضيح دهد و ثانياً براي همه‎ي افرادي که مديريت پروژه را به‎طور عملياتي انجام مي‎دهند و همه‎ي افرادي که مي‎خواهند در رابطه با مديريت ارزشِ کسب‎شده، مطالبي فراتر از موارد موجود در کتاب راهنماي پيکره‎ي دانش مديريت پروژه بدانند، الحاقيه قابل اطميناني را ارائه نمايد. ويرايش اخير قصد دارد مبنايي را براي تقويت روش مديريت ارزش كسب‎شده به وسيله‎ي جامعه‎ي جهاني مديريت ارزش كسب‎شده ارايه کرده و همچنين اقتباس از آن را براي اجرا به‎وسيله‎ي دست‎اندرکاران مديريت پروژه و سازمان‎هاي جهاني تشويق نمايد.
این کتاب، حاصل همکاري مشترک دو نهاد پيشرو در زمينه‎ي مديريت پروژه کشور يعني مرکز تحقيقات و توسعه مديريت پروژه پتروشيمي و گروه پژوهشي‌صنعتي آريانا مي‎باشد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب‌سایت‌های www.pmir.com و www.aryanaghalam.com مراجعه فرمایید.

Anjoman Arsanajan 160205 KPI

شاخص‌های کلیدی عملکرد و نشان‌گرهای (داشبورد) مدیریت پروژه
مقصود اصلی از سنجه‌ها و نشان‌گرها، فراهم‌سازی اطلاعات درست برای اشخاص مرتبط، در زمان مناسب، با استفاده از رسانه صحیح و به روشی سودمند است.
امروزه، شرکت‌ها تلاش می‌کنند تا کیفیت، ارزش و وفاداری به مشتری را با یکدیگر مرتبط کنند. این نوع ابتکارات، که بسیاری از افراد آنها را ابتکارات مدیریت ارزش مشتری می نامند، ابتدا به عنوان ابتکارات کسب و کار پدیدار شدند و خیلی پیش‌تر از ابتکارات مدیریت پروژه، توسط نیروی انسانی واحد ارزیابی و فروش صورت گرفت. با این وجود، امروزه مدیران پروژه به مرور بیشتر درگیر تصمیم‌های کسب و کار می شوند و به همین دلیل، مفهوم ارزش نیز به شدت اهمیت یافته است.
مزیت رقابتی در مدیریت پروژه، تنها ناشی از خاتمه به‌موقع و مطابق بودجه مقرر پروژه‌ها نیست. پیشنهاد آن‌چه که رقبا پیشنهاد نمی‌کنند، می‌تواند کمک کننده باشد. به‌همین دلیل، مدیران پروژه می‌بایست راهبردهای خلق ارزش را گسترش دهند.
آنچه گفته شد، یعنی «رابطه بین مدیریت پروژه و مدیریت ارزش» یکی از موضوعات مهم کتاب «سنجه‌ها، شاخص‌های کلیدی عملکرد و نشان‌گرهای مدیریت پروژه » نوشته پروفسور هارولد کرزنر با ترجمه علی بیاتی، مهدی ابراهیمی و فرشید ادهمی است که انتشارات آریانا قلم به اهتمام مرکز تحقیقات و توسعه مدیریت پروژه وابسته به شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای اولین بار آن‌را در سال 91 منتشر کرده است.
با گسترش فن‌آوری رایانه، اطلاعات به روشی آسان‌تر تولید شده و به مدیران و ذی‌نفعان ارائه می‌گردند. معمولاً در پروژه‌ها، تعداد بسیاری گزارش تولید می‌شوند که خواندن همه آنها به آسانی امکان‌پذیر نبوده و خواننده را با حجم زیادی از اطلاعات، که بسیاری از آنها نامرتبط هستند، مواجه می‌کنند. این امر به سادگی ما را از دستیابی به اطلاعات با ارزش باز می‌دارد. جریان اطلاعات و ارتباطات سنتی همیشه بر اساس جداول، نمودارها و پیوست‌هایی بوده‌اند که در بهترین حالت، توسط یک طراح سازمان‌دهی می‌شدند، امروزه، اطلاعات یا داده‌های تصویری با نقاط، خطوط، نمودارها، نشانه‌ها، تصاویر، واژه‌ها، اعداد و ترکیب مناسبی از رنگ‌ها در هم می‌آمیزند که برای انتقال پیامِ دقیق، ضروری هستند. باید به خاطر داشت که این سنجه‌ها و نشان‌گرها باید همواره بهبود یافته و پیوسته به‌روز شوند. چشم‌انداز تغییر مدیریت پروژه، نیروهای محرک برای سنجه‌های بهتر، سنجه‌ها، شاخص‌های کلیدی عملکرد، سنجه‌های ارزش‌محور مدیریت پروژه، نشان‌گرها، کاربردهای نشان‌گرها، مدیریت پروژه اندازه‌گیری، به ترتیب محور هشت فصل این کتاب را تشکیل می دهند.
این کتاب، حاصل همکاري مشترک دو نهاد پيشرو در زمينه‎ي مديريت پروژه کشور يعني مرکز تحقيقات و توسعه مديريت پروژه پتروشيمي و گروه پژوهشي‌صنعتي آريانا مي‎باشد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب‌سایت‌های www.pmir.com و www.aryanaghalam.com مراجعه فرمایید.

Anjoman Arsanajan 160205 OPM3

از سال 2003 که مدل بلوغ مدیریت پروژه‌ی سازمانی (OPM3®)، برای اولین بار انتشار یافته است، این مدل در سرتاسر جهان برای به‌حداقل رساندن ریسک، انتخاب مناسب پروژه‌ها و ارتقای سطح موفقیت سازمان‌ها به‌کار گرفته می‌شود. مدل بلوغ مدیریت پروژه‌ی سازمانی، پلی بین استراتژی و پروژه‌های سازمان برقرار کرده و از طریق به‌کارگیری اصول و شیوه‌های مدیریت پروژه، راهی را برای پیشبرد اهداف استراتژیک سازمان فراهم می‌سازد. نسخه‌ی سوم مدل بلوغ مدیریت پروژه‌ی سازمانی، در طی سال‌های متمادی توسعه یافته و همچنان نیز بر پایه‌ی اصولی که توسط صدها دست‌اندرکار و مشاور مدیریت پروژه از کشورهای مختلف جهان شکل گرفته است، مخاطبین خود را افزایش می‌دهد.
آخرین نسخه‌ی این مدل، نه‌تنها بهترین‌شیوه‌های به‌روزِ مدیریت پروژه را ارائه می‌دهد، بلکه دربرگیرنده‌ی مفاهیم توسعه‌یافته و تغییراتی نیز می‌باشد که عبارتند از:
1.    هم‌راستایی بیشتر با آخرین نسخه‌ی راهنمای پیکره‌ی دانش مدیریت پروژه، استاندارد مدیریت طرح و استاندارد مدیریت پورتفولیوی مؤسسه‌ی مدیریت پروژه آمریکا و سایر مدل‌های بلوغ
2.    این نسخه، ارزش کسب‌و‌کار را با استفاده از مدل بلوغ مدیریت پروژه‌ی سازمانی به‌صورت عملی مورد توجه قرار داده است؛ مدلی که سازمان به‌وسیله‌ی آن خود را ارزیابی نموده و استراتژی سازمانی را به نتایج کسب و کار تبدیل می‌کند.
3.    بخش مربوط به استفاده از مدل، برای کمک به کاربران OPM3، به‌منظور کسب دانش مورد نیاز برای ارزیابی قابلیت‌های سازمانی و تسهیل بهبودهای مؤثر، به‌روزآوری شده است.
نسخه‌ی سوم مدل بلوغ مدیریت پروژه‌ی سازمانی، برای دست‌اندرکاران مدیریت پروژه که مایلند عملکرد سازمان خود را ارزیابی نموده و بهبود دهند، مفید خواهد بود.
ويرايش سوم اين کتاب که با تغييرات نسبتاً زيادي همراه بوده است و در نتيجه به نحو مطلوبي اصلاح شده و کتاب، ساختاری متناسب با سایر استانداردهای مؤسسه‌ی مدیریت پروژه‌ی آمریکا يافته است. مرکز تحقيقات و توسعه مديريت پروژه با توجه به استقبال دست‌اندرکارن حوزه مديريت پروژه کشور و در راستاي مأموريت خود مبني بر تسهيل و کمک به ارتقاء ظرفيت مديريت در صنايع پتروشيمي کشور، ويرايش سوم استاندارد مذکور را ترجمه و در اختيار مخاطبان قرار مي‌دهد.
کتاب مدل بلوغ مدیریت پروژه‌ی سازمانی، مربوط به مؤسسه‌ی مدیریت پروژه‌ (PMI)، ترجمه مهدی ابراهیمی و رضا مورعی توسط انتشارات آریاناقلم با همکاری مرکز تحقیقات و توسعه مدیریت پروژه شرکت مدیریت توسعه صنایع پتروشیمی برای نوبت اول در بهار 93 در 303 صفحه با شمارگان 1000 نسخه و بهای 135000 ریال منتشر شده است.
این کتاب، حاصل همکاري مشترک دو نهاد پيشرو در زمينه‎ي مديريت پروژه کشور يعني مرکز تحقيقات و توسعه مديريت پروژه پتروشيمي و گروه پژوهشي‌صنعتي آريانا مي‎باشد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب‌سایت‌های www.pmir.com و www.aryanaghalam.com مراجعه فرمایید.

Anjoman Arsanajan 160205 PMBOK

ابزاری ضروری برای مدیران پروژه
کتاب راهنمای پیکرهی دانش مدیریت پروژه و ویرایش‌های پیشین آن، درمدت بیش از سی سال، ابزاری پیشرو برای حرفه‌ی مدیریت پروژه و مرجع مهمی در کتابخانه‌ی مدیران پروژه بوده‌اند. ویرایش پنجم راهنمای پیکره‌ی دانش مدیریت پروژه، به وسیله‌ی استانداردی که درک و اجرای آن آسان است، ادامه‌دهنده‌ی سنت تعالی در مدیریت پروژه است.
در سال 1983، داوطلبان مؤسسه‌ی مدیریت پروژه‌ی آمریکا (PMI) گردهم آمدند تا برای اولین بار پیکره‌ی دانش مدیریت پروژه را شکل دهند. امروزه این کتاب، به‌عنوان استاندارد جهانی مدیریت پروژه و یکی از بهترین و قابل انطباق‌ترین منابع موجود برای این حرفه شناخته می‌شود. کتاب راهنمای پیکره‌ی دانش مدیریت پروژه، دربر گیرنده‌ی پایه‌ای‌ترین شیوه‌هایی است که تمام مدیران پروژه برای تحقق مناسب استانداردهای تعالی پروژه به آن‌ها نیازمندند.
در حال حاضر بیش از 2 میلیون نسخه از این کتاب مورد استفاده قرار می‌گیرد. از زمان انتشار نسخه‌ی چهارم کتاب، انجمن مدیریت پروژه‌ی آمریکا هزاران پیشنهاد ارزشمند را برای بهبود و شفاف‌سازی [مطالب کتاب] از جامعه‌ی جهانی مدیریت پروژه دریافت و بررسی نموده و آن‌ها را به شکل مناسبی در ویرایش پنجم اعمال کرده است.
ویرایش پنجم به‌گونه‌ای به‌روزآوری شده است که جاری‌ترین دانش و شیوه‌های مدیریت پروژه در آن اعمال شوند. حوزه‌ی دانش دهمی نیز به کتاب افزوده شده است تا مشارکت مناسب ذی‌نفعان پروژه در تصمیم‌ها و فعالیت‌های مهم را تعریف نماید. به‌منظور هم‌سوسازی و انطباق بیشتر با مدل داده، اطلاعات، دانش، خِرد (DIKW) که در حوزه‌ی مدیریت پروژه مورد استفاده قرار گرفته است، جریان داده‌ها و اطلاعات پروژه بازتعریف شده‌اند. به‌منظور برقراری انطباق بیشتر، افزایش شفافیت و تقویت این مفهوم که برنامه‌های فرعی از طریق برنامه‌ی مدیریت پروژه یکپارچه می‌شوند، ‌چهار فرآیند جدید برنامه‌ریزی [به فرآیندهای پیشین] افزوده شده‌اند تا برنامه‌ریزی و اجرای پروژه را بهتر هدایت کنند.
ویرایش پنجم کتاب راهنمای پیکره‌ی دانش مدیریت پروژه، تشریک مساعی و دانش مدیران پروژه را منعکس نموده و اصول مدیریت پروژه را به‌گونه‌ای که در طیف گسترده‌ای از پروژه‌ها قابل استفاده باشند را ارائه می‌دهد. این استاندارد که در سطح بین المللی پذیرفته شده است، ابزار ضروری مدیریت پروژه برای ارائه‌ی نتایج سازمانی را در اختیار مدیران پروژه قرار می‌دهد.
این کتاب، حاصل همکاري مشترک دو نهاد پيشرو در زمينه‎ي مديريت پروژه کشور يعني مرکز تحقيقات و توسعه مديريت پروژه پتروشيمي و گروه پژوهشي‌صنعتي آريانا مي‎باشد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب‌سایت‌های www.pmir.com و www.aryanaghalam.com مراجعه فرمایید.

Anjoman Arsanajan 160205 Risk

مدل بلوغ ریسک پروژه
مدل بلوغ ريسک، ابزاري است که برای سنجش توانمندی مديريت ريسک، طراحي شده است. اين مدل، سنجش بهبودِ توانمندی سازمان‌ها و مقایسه‌ی توانمندی [مدیریت ریسکِ] سازمان‌ها در پروژه‌های مختلف را امکان‌پذیر می‌سازد. توسعه‌ی مدل بلوغ ریسک پروژه از زمان پیدایش آن و در پاسخ به آموخته‌های کسب‌شده از کابرد آن، ادامه داشته ‌است. تا به ‌امروز، این مدل برای سنجش نزدیک به 250 پروژه با ارزش کلی تقریباً بیش از 60 میلیارد دلار به‌کار برده ‌شده ‌است.
هدف اصلی این کتاب، تشریح چگونگی استفاده از مدل بلوغ ریسک برای خوانندگان است. فصل‌های اول، «مدل بلوغ ریسک پروژه»، پنجم، «گردآوری داده‌های مدل بلوغ ریسک» و ششم، «ذی‌نفعان»، بیشترین ارتباط را با هدف فوق دارند. فصل ششم و پنج فصل بعد از آن، به‌منظور آشنایی خوانندگان با هدف هر پرسشِ مدل بلوغ ریسک و منطق واژه‌پردازی آن طراحی شده‌اند. واژه‌پردازی پرسش‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که معیارهایی که قرار است در سنجش‌ها به‌کار گرفته شود را توصیف می‌کند. بنابراین، فصل‌های ششم تا یازدهم، فصل‌هایی هستند که احتمالاً اشخاص درگیر در سنجش‌های مدل بلوغ ریسک مکرراً به آن رجوع خواهند کرد.
فصل¬های دوم و سوم به‌منظور ارائه‌ی پیش¬زمینه¬ای مفید برای خوانندگان طراحی شده‌اند. قسمتی از اهداف این دو فصل، پرداختن به مشکلی است که همه‌ی دست‌اندرکاران مدیریت ریسک با آن روبرو هستند. این مشکل عدم توافق در مورد اجزاء و مؤلفه‌های بهترین شیوه است. فصل دوم با تشریح محدوده و مرزهای مدل، به شفاف‌سازی جایگاه تعدادی از مسائل مرتبط می‌پردازد. این فصل همچنین ویژگی‌هایی از فرایند مدیریت ریسک را شناسایی می‌کند که باعث می‌شوند، مدل به‌صورت ضمنی بهترین شیوه به‌حساب آید. این ویژگی‌ها بیان‌گر سطح چهارم توانمندی مدیریت ریسک هستند.
در عمل، ایده‌ی استفاده از یک رویکرد تکراری بالا به پایین برای فرایند مدیریت ریسک، اغلب به‌خوبی درک نشده ‌است. بنابراین، فصل سوم یک مثال عملی ارائه می‌کند تا نشان دهد که این فرایند، چه مواردی را می‌تواند شامل شود. از آن‌جایی که تعدادی از پرسش‌های مدل بلوغ ریسک به اصول استفاده از فرایند بالا به پایین ارجاع دارند، خوانندگانی که آشنایی کمتری با این فرایند دارند، پی خواهند برد که فصل سوم، بافت و فضای مفیدی را در این زمینه عرضه می‌کند.
فصل چهارم، یک مطالعه‌ی موردی است که نشان می‌دهد چگونه مدل بلوغ ریسک به‌صورت نظام‌مند برای سنجش پروژه‌ها توسط یک سازمان بزرگ استفاده شده‌ است. این فصل شواهدی فراهم می‌آورد که این مدل عملی است و کاربرد آن به احتمال زیاد، عملکرد پروژه‌ها را بهبود می‌بخشد. همچنین این فصل، مسائلی را مورد بحث قرار می‌دهد که باید توسط هر فردی که مسؤول راه‌اندازی چنین طرح سنجشی است، مورد توجه قرار‌گیرد.
کتاب مدل بلوغ ریسک پروژه، نوشته‌ی مارتین هاپکینسون و با ترجمه مهدی ابراهیمی، عبدالکریم پهلوانی و مهدی اسدی قراباغی توسط انتشارات مهربان با همکاری مرکز تحقیقات و توسعه مدیریت پروژه شرکت مدیریت توسعه صنایع پتروشیمی برای نوبت اول در بهار 93 در 320 صفحه با شمارگان 1000 نسخه و بهای 190000 ریال منتشر شده است.
برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب‌سایت www.pmir.com مراجعه فرمایید.

 

 


مقالات انتشار یافته
•    Project Performance Improvement through Developing & Utilizing Assessment Model; IPMA 25th World Congress; Brisbane, Australia; October 9th ‐12th  2011
•    PM Competence‐based Assessment & Training System for Petrochemical Industries of Iran; IPMA 25th World Congress; Brisbane, Australia; October 9th‐12th 2011
•    Improve the performance; Applying maturity model in petrochemical projects; Third Annual American Business Research Conference; Adelphi University, Long Island; New York, USA; June 6th‐7th  2011
•    Improving HR competencies in petrochemical industries; Third Annual American Business Research Conference; Adelphi University, Long Island; New York, USA; June 6th‐7th  2011
•    Project Management On‐the‐job or Competence‐based Training in Petrochemical Industries; Applying  Modern  Technology;  Interdisciplinary  Conference  of  AHLiST  2011;  University of Houston; TX, USA; May 20th‐22nd  2011
•    Practical Risk management in petrochemical industries; A case study International Project management Association Expert Conference; Zurich, Switzerland; 17th‐18th  February 2011
•    Service  Adoption  Optimization,  A  Case  Study;  International  Journal  of  Mobile  Marketing, Winter 2010.

دیدگاه خود را درباره این نوشته با دیگران در میان بگذارید:

یا اگر در سایت عضو نیستید، می‌توانید به عنوان میهمان دیدگاه خود را بفرستید:

0
دیدگاه شما پس از تایید مدیر سایت نمایش داده خواهد شد.
  • دیدگاهی وجود ندارد