وقایع اتفاقیه ارسنجان ^{مطلب ویژه}

درباره نویسنده: محمدحسین ابراهیمی نویسنده و پژوهشگر ، شاعر و منتقد ادبی، فراتر از سن و سال خود می داند. سر پرشوری دارد، دیدگاه های نو و صائبش در خصوص تاریخ و جغرافیا، فرهنگ، آداب و رسوم و مشاهیر رجال و نام آوران کشورش، در حالی‌که سی و یکی دو سال بیش ندارد، اعجاب بر انگیز است. دست دوستی و رفاقت با بزرگان ادبی و نویسندگی، شعر و نقد متون در ایران و خارج از کشور دارد و البته غرور و منیتی هم ندارد و متواضعانه در اندیشه احیاء هویت بومی وشناسایی مفاخر شهر و دیار خود، یعنی ارسنجان است. سابق بر این، آثار و مقالات ارزشمندی را از وی دیده و خوانده ام. در عرصه رسانه نیز کم‌و‌بیش فعالیت های درخوری دارد. او چون از فامیل اصیل و صاحب معرفتی همچون خاندان بزرگ ابراهیمی ها در ارسنجان که به نجابت و صلابت در رأی و عقیده معروف و مشهورند می باشد، فوق العاده جذاب و دوست داشتنی است. محمد حسین ابراهیمی بذل لطف و محبتی نیز به این حقیر و خاندان سیادت‌مآب ارسنجان داشته و چون فرد پرسشگر و کنجکاوی است، بی‌خیال و بی توجه از کنار مسائل نمی گذرد و وقت خود را به گفتگو و مصاحبه با ریش سفیدان و صاحب‌منصبان ارسنجانی یا بزرگانی از ارسنجان که ساکن در تهران و اقصی نقاط ایران و خارج از ایران هستند، می گذراند و در کار تألیف و تحقیق نیز همواره بر این عقیده بوده و هست که یا ننویسد  یا کارهای منحصر به فرد و متفاوت از دیگران ارائه دهد که کتاب وقایع اتفاقیه یا تاریخ شفاهی و مکتوب ارسنجان، یکی از جمله این آثار نوپدید از این نویسنده ارسنجانی است.

محمدحسین ابراهیمی

سیدمحی الدین حسینی ارسنجانی

•شناسنامه اثر:وقایع اتفاقیه یا اخبار داخله ممالک محروسه ارسنجان اثر تألیفی پژوهشگر فرهنگ‌عامه، محمدحسین ابراهیمی با شماره نشر ۲۱۸۸ در انتشارات نمونه کشوری یعنی نشر نوید شیراز به مدیریت فرهیخته ارجمند، داریوش (علی) نویدگویی و در یک صد و سی و شش صفحه مصور در قطع رقعی و تیراژ هزار جلدی، در سال جاری (۱۳۹۵) چاپ و منتشر گردیده است. این اثر نیز همچون سایر آثار مؤلف گرامی و ناشر برتر و نمونه، همراه با مجوزهای چاپ از جمله شابک، شمارگان رده بندی دیویی، کنگره و ملی است. ویراستاری اثر را نسرین جوادی نژاد انجام داده و بهای هر نسخه از اثر سیزده‌هزار و پانصدتومان است. محمدحسین ابراهیمی کتاب وقایع اتفاقیه ارسنجان را به محضر پدر و مادرش که بودنشان زیباترین بود ممکن است، تقدیم داشته است. این اثر ارزنده از میان ده عنوان کتابی که در بعد از انقلاب پیرامون ارسنجان و توابع آن به نگارش درآمده و چاپ شده است، بهترین اثر از حیث شناخت و شناساندن فرهنگ و تاریخ معاصر این دیار است.

•فهرست مطالب:در فهرست مطالب کتاب وقایع اتفاقیه یا تاریخ شفاهی و مکتوب ارسنجان، تألیف محمدحسین ابراهیمی که به واقع کتابی مربوط به زندگانی مشاهیر و نام آوران این کهن دیار از سده های صفوی و به‌ویژه قاجاری و دوران پهلوی به این طرف است، می خوانیم: پیشگفتارهای (۱)، (۲) و (۳) از منیر وروانی پور، علی عبدالهی و احمد اکبرپور نویسندگان مطرح معاصر و مقدمه اکبر اسکندری ارسنجان پژوه و عناوینی همچون: دکان حاج اسماعیل اسکندری حلقه کهن سالان، حمام حیدری خانه و نعمتی خانه در ارسنجان، آقا محمد نبی و شیربیشه زرقان، کشته شدن علی آقا و اصلان خان، جدال نیروهای آلمانی در ارسنجان، کشته شدن برادر عدالت خان تبریزی حاکم ارسنجان، چند سند از سال‌های ۱۳۰۳ و ۱۳۰۴ خورشیدی، مخالفت با تأسیس اولین مدرسه جدید در ارسنجان، شاعران ارسنجان از قاجار تا پهلوی اول، آثار ارسنجانی، شهاب ارسنجانی، میرزا محمودخان آغاز ارسنجانی، میرزا مصطفی خان انجام ارسنجانی، ناصرالدین سالار، دکتر محمدمهدی حمیدی شیرازی، کشته شدن خان بابا و زخمی شدن عزیزخان، آغاز روزنامه نگاری و نقد در ارسنجان، سه روایت کوتاه، گلوله خوردن اکبرخان اسکندری و... .

•پیشگفتارها:وقتی برجستگان ادبی و نخبگان نویسندگی، تقبل نگارش متن مقدمه و پیشگفتار کتابی را می نمایند، باید این اثر آن قدرها شگفت و قابل تأمل یا مملو از محتوا باشد که دل به نگارش متنی برای تأیید عملکرد نویسنده دهند. از این جهت عزیزان و نام آوران شهره ای چون منیر وروانی‌پور که ید طولایی در قلم و نوشتن دارد، از آن سوی مرزها و از کانادا قبول زحمت می کند و کار جناب آقای محمدحسین ابراهیمی را به نیکی می ستاید و از عموم، تقاضای مطالعه این کتاب را نموده و توصیه می کند دیگران نیز با شور و شوق به تهیه و تألیف این گونه آثار ارزشمند دست بزنند یا آنجا که علی عبداللهی در پیشگفتار ۳ صفحه ای خود می نویسد: «... نخستین فایده کتاب حاضر همین که تصویری کما بیش روشن از تاریخ مستند و زنده منطقه ای مثل ارسنجان را در برشی از زمان به ما نشان می دهد». روند شکل گیری قصبه آن زمان و شهر این زمان را به وضوح در میان خطوط و اسناد این کتاب می‌بینیم و فراز و نشیب های شکل گیری نهادهای مدرنی چون مدرسه، کیفیت زنده جنگ و جدال‌های قومی قبیله ای بر سر تشکیل این نهادها که هر کدام برآمده از مناسبات و منافع هر قبیله یا قوم بوده و به برآیندهای خواسته و ناخواسته منجر شده است؛ تا آنجا که ارسنجان هم مثل سایر جاهای دیگر این سرزمین پرماجرا، از دل همین انکارها و تأییدها، از دل همین ستیزه ها و همدلی های گاه گاه، از میان انبوه کامروایی‌ها و ناکامی ها، لنگان لنگان گام‌های معلق خود را تا آستانه دوران مدرن برداشته است...» احمد اکبرپور نویسنده مطرح معاصر نیز در پیشگفتار کوتاه اما پر نغز خویش می نویسد: «درود محمدحسین! این هم مطلب کوچک من برای کار بزرگ تو!!... واقعاً نمی‌دانم چه بنویسم از کاری که برای من جذابیت های بسیاری دارد. از جمله زندگی و آثار شاعران گاه معروف و غالباً گمنام که در این دفتر آمده است‌... من حتی از دیدن اسناد نیز تخلیم گل می کند و اگر مطلبی نوشتم، پیشاپیش تقدیم تو‌... ».
•مقدمه استاد اکبر اسکندری بر کتاب وقایع اتفاقیه ارسنجان تألیف محمدحسین‌ابراهیمی:
ارسنجان رونق اوراق دلیر انسان هایی است که مسطور اضطراب انگیز این دیار را بارها رقم زده اند. اینکه در آغاز چه کسانی به این منطقه سراسر کوهستانی و جنگلی پا نهاده اند، بر همگان پوشیده است؛ اما وجود چشمه‌سارهایی مانند بناب، قلات خوار، شیرخان، جلودر، کفر و گمبان تا چند دهه پیش و پوشش گیاهی غنی و آب و هوای معتدل و همین طور بناهای تاریخی به جای مانده، نشانه این است که تعدادی از سلسله پادشاهی‌های اولیه، از جمله هخامنشیان و ساسانیان، این شهر را که در میانه پاسارگاد و آثار باقی مانده تخت جمشید است، برای زندگی برگزیده اند. از طرفی دیگر کاوش‌های تعدادی از دانشمندان ژاپنی که از سال ۱۳۵۵ خورشیدی تاکنون در یکی از غارهای ارسنجان ادامه دارد نیز نشانگر این است که انسان های نخستین در این شهر زندگی می کردند و این ما را به تاریخی چند هزار ساله می برد. از این رو شهری هر چند کوچک با این شناسه و پیشینه تاریخی، در طول حیاتش و در دوره های مختلف، مورد توجه حکومت ها بوده و دچار فراز و نشیب‌هایی شده است و انسان هایی والا، نیکو سیر، شجاع، هنرمند و‌... را داشته است که نام عده ای از آن‌ها در سینه ها محفوظ مانده و اتفاقاتی که رقم زنده اند، از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است؛ اما در اوراق تاریخ به ثبت نرسیده یا اگر ثبت شده باشد، بسیار اندک است. به عنوان نمونه، در نیمه شعبان ۱۱۳۵ هـ ق ارسنجان در مسیر عبور افغان ها قرار گرفته و مردم بی گناه و شرافتمند، توان مقابله با آن ها را نداشته و به ناچار به کوهستان اطراف پناه می برند. این موضوع تاریخی را هیچ تاریخ نگاری در هیچ جا به ثبت نرسانده است؛ اما فردی هوشیار از اهالی ارسنجان، این واقعه را بر روی صخره ای کنده است تا اهالی امروز از آن ماجرا آگاه شوند. همین طور ده ها واقعه دیگر نیز در تاریخ این شهر اتفاق افتاده است که جمع آوری و پرداخت به آن ها ذهنی هوشیار و جست و جوگر و پشتکاری بی نظیر را می طلبد. کتابی که پیش رو دارید به کوشش محمدحسین ابراهیمی، دانشور جوان و خوش ذوق  و با قلمی دل نشین وشیوا نگاشته شده است. البته ذات نویسندگی او به خاندان پدری اش باز می گردد؛ چرا که پدربزرگش مرحوم پرویز خان ابراهیمی شاعر، روزنامه نگار و از انسان های فرهیخته و صاحب قلم بود و پدرش آقای شهرام (چنگیز) ابراهیمی و عمویش آقای شهریار (جاوید) ابراهیمی نیز دستی در نویسندگی دارند و هر کس شیوه نویسندگی این خانواده ادیب را ببیند، در همان نگاه اول مجذوب نوشته هایشان می شود. در این دفتر، ابراهیمی به شرح بعضی از وقایع اتفاق افتاده در ارسنجان پرداخته است. نامه هایی از دوره قاجاریه تا پهلوی اول در دست است که حاکی از اتفاقات گوناگونی است که نویسنده بعضی از آن‌ها را با استفاده از اطلاعات کهن‌سالان ارسنجان و منابع مختلف، در قالب روایت های تاریخی به زیبایی تمام به تصویر کشیده که خواندنی است.

•سخن پایانی: به عنوان فرد علاقه‌مند به جمع‌آوری اسناد و مدارک زادگاهم ارسنجان و کسی که افزون بر دو دهه از عمر خود را در کار ارسنجان‌پژوهی و فارس‌شناسی گذرانده است، کار دوست و همشهری گرامی‌ام جناب آقای محمدحسین ابراهیمی را صمیمانه ستایش و تحسین می نمایم و امید آن دارم تا در چاپ بعدی، به دیگر شخصیت‌ها و مشاهیر رجال این دیار از فامیل‌های دیگر اقدام کند و البته درج چنین عکس‌ها و اسناد دست‌اولی بر صفحات رنگی و کاغذ مرغوب پسندیده‌تر است. در هر حال، از سعی و تلاش و همت وافر عزیز مهربانم محمدحسین ابراهیمی، برای خلق اثر ماندگارش سپاسگذارم. همچنین از جناب آقای اسماعیل حامدی که این اثر را جهت معرفی در اختیار بنده نهادند، متشکرم.
منبع مطلب:

روزنامه نیم نگاه

توضیح: کتاب وقایع اتفایه هنوز به پخش کتاب سپرده نشده است. محل فروش کتاب در ارسنجان دکان حاج اسماعیل اسکندری واقع در خیابان آثاری است. کسانی که مایل به خرید این کتاب هستند می توانند به شماره تماس 09019808493 پیامک زده تا کتاب مورد نظر برایشان پست شود.