ارسنجان در نقشه‌ها و نوشته‌های تاریخی انگلیسی
همیشه این پرسش برایم مطرح بود که از نظر تاریخی کدام یک از دو تلفظ «ارسِنجان» و «ارسَنجان» ریشه‌دارتر و به واژه‌ای که این نام از آن برگرفته شده نزدیک‌تر است. هرچند که در گویش عادی روزمرهٔ مردم، نام شهر با کسرهٔ «س» تلفظ می‌شود، ولی از آن‌جا که در نوشته‌های فارسی به جا مانده از گذشته، معمولا از اعراب‌گذاری خبری نیست، فکر نمی‌کردم سندی مکتوب از گذشته‌ای دورتر به جای مانده باشد که این موضوع را مشخص کند. تا این که چندی پیش در سفری گذرم به فروشگاهی افتاد که بخشی برای نقشه‌های قدیمی داشت. چندین نقشهٔ تاریخی هم از خاورمیانه و ایران داشت که از قرن پانزدهم میلادی به بعد به دست نقشه‌کش‌های غربی و شرقی ترسیم شده بودند. همهٔ آن‌ها را نگاه کردم ولی اثری از ارسنجان روی هیچ‌کدام نبود، در حالی که بعضی از آن‌ها تعدادی از روستاهای نزدیک مانند کمین، مرغاب، سیوند و ... را نشان می‌دادند. حدس زدم چون بیشتر آن‌ها در مسیر راه اصلی قرار دارند بر روی نقشه آمده‌اند و احتمالا به همین دلیل باشد که نشانی از ارسنجان بر روی این نقشه‌ها نیست. ولی این سوال هم‌چنان برایم مطرح بود تا این که کنجکاوی باعث شد تا در اولین فرصت سری به کتاب‌خانهٔ موسسهٔ مطالعات آسیا و آفریقای دانشگاه هامبورگ بزنم تا شاید اطلاعات بیشتری پیدا کنم.
