A+ A A-

تاثیر زبان فارسی بر زبان های بومی پاکستان

نویسنده:  چاپ پست الکترونیکی
از راست: پروفسور دکتر راج ولی شاه ختک ، پروفسور دکتر سومرو استاد دانشگاه سند ، پروفسور دکتر کلوروی (Kalurvi) رئیس انجمن اساتید زبان و ادبیات اردوی پاکستان،رئیس انجمن اقبالشناسی پاکستان و رئیس بخش زبان و ادبیّات اردوی دانشگاه پیشاور ، عبدالحسین  رئیس السّادات
از راست: پروفسور دکتر راج ولی شاه ختک ، پروفسور دکتر سومرو استاد دانشگاه سند ، پروفسور دکتر کلوروی (Kalurvi) رئیس انجمن اساتید زبان و ادبیات اردوی پاکستان،رئیس انجمن اقبالشناسی پاکستان و رئیس بخش زبان و ادبیّات اردوی دانشگاه پیشاور ، عبدالحسین رئیس السّادات

گفته می شود بیش از شصت درصد واژگان زبان اردو -زبان مردم پاکستان و مسلمانان هند و درس خوانده های حوزه‌های دینی بنگلادش- فارسی است.

بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم
با تبریک سوم شعبان ولادت باسعادت امام حسین علیه السلام و روز پاسدار
دو سالی بود از حضورم در پاکستان می گذشت. قرار بود گردهمایی شعر مزاحیّه(فکاهی– طنز) پشتو**  در مرکز فرهنگی مان در پیشاور برگزار شود. بنده میهمان خصوصی این نشست بودم و آقای دکتر راج ولی شاه ختک، رئیس آکادمی زبان پشتوی پاکستان رئیس این جلسه. دکتر ختک هم از علاقمندان ایران و فرهنگ ایران و انقلاب اسلامی بودند و هم نسبت به بنده لطف داشتند. نیم ساعتی زودتر آمدند تا به گپ و گفت بنشینند. ضمن صحبت ها برایشان گفتم که زبانشناس نیستم ولی گمان می کنم زبان پشتو ریشه ی فارسی دارد و ارتباطش با فارسی نزدیکتر از ارتباط اردو به فارسی است (گفته می شود بیش از شصت درصد واژگان زبان اردو -زبان مردم پاکستان و مسلمانان هند و درس خوانده های حوزه های دینی بنگلادش- فارسی است).
وی این گفته ی بنده را نپذیرفت. شعرا و میهمانان شرکت کننده که آمدند، با هم به سالن اجتماعات رفتیم. زبان پشتو، زبانی خشن و سخت است. از ابتدا بنده را ناامید از یاد گرفتن و تکلّم به این زبان کرده بودند-متاسفانه- پس از یکی دو سال گفتگو که می کردند تا حد زیادی متوجه می شدم ولی تمرین برای پاسخگویی نکرده بودم. علاوه بر این زبان ارتباطی ام با اساتید دانشگاه، انگلیسی و با عموم اردو بود و احساس نیاز به یادگیری نمی کردم.

1-1برنامه شروع شد. حدود یک ساعتی که از برنامه گذشت به فکر افتادم برای اثبات گفته ام واژه های فارسی را که از شعرا می شنوم یادداشت کنم. فقط یک برگ آچهار داشتم. شاید نیمساعتی که گذشت این برگ پر شد از کلمات فارسی. جلسه که تمام شد آن را به دکتر ختک نشان دادم و او متعجب بود که این همه لغت فارسی در پشتو هست و او سال ها رئیس آکادمی پشتو بوده و نمی دانسته است. تصمیم گرفتم تحقیقی در این رابطه انجام دهم. این اندیشه در بنده پیدا شد که به احتمال قوی دیگر زبان های بومی پاکستان هم از زبان فارسی متأثرند. نتیجه این فکر سمیناری علمی شد با عنوان "تاثیر زبان فارسی بر زبان های بومی پاکستان" با شرکت اساتیدی از دانشگاه های سراسر پاکستان و اساتیدی از دانشگاه تهران که مقاله های خویش را به ستاد این گردهمایی فرستاده بودند. حاصل این سمینار کتابی شد با همین عنوان و کتاب دیگری که یکی از اساتید زبان پشتو تالیف کرد با عنوان "ضرب المثل های فارسی رایج در زبان پشتو" و مقاله ای طولانی که دو سال پیش بر اساس درخواست روزنامه ی خراسان برای درج در ویژه نامه ای به مناسبت سالگرد تولد فردوسی برای ویژه نامه تدوین کردم که متن کامل آنرا در ذیل این مطلب می توانید دانلود نمایید.
خشنود میشوم اگر نظر عزیزان بخصوص پژوهشگران زبانشناسی را داشته باشم.در این باره دیدگاهتان را به آدرس این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید ارسال فرمایید.
از آقای دکتر راج ولی شاه ختک خاطره ی دیگری هم دارم که ان شاءالله در زمانی مناسب خواهم نوشت.
برگزاری موفق و نتیجه بخش سمینار فوق بنده را به فکر برگزاری سمینار دیگری از ابعاد حضور فرهنگی ایران عزیز و بزرگ در شبه قاره کشاند که باز هم ان شاءالله ثمره اش را برایتان خواهم نگاشت، بعون الله و قوته.
رئیس السّادات
تهران 11/3/93
مصادف با سالروز ولادت آقا اباعبدالله علیه السلام و روز پاسدار

 

** زبان اکثر مردم ایالت سرحد شمال غربی پاکستان، ایالت خیبر پختونخواه فعلی و زبان رسمی مردم افغانستان در کنار زبان دری «فارسی».حدوداً سی و پنج میلیون به این زبان تکلّم میکنند .

دیدگاه خود را درباره این نوشته با دیگران در میان بگذارید:

یا اگر در سایت عضو نیستید، می‌توانید به عنوان میهمان دیدگاه خود را بفرستید:

0
دیدگاه شما پس از تایید مدیر سایت نمایش داده خواهد شد.

افرادی که در این گفتگو هستند

  • استاد گرامی
    جناب آقای رئیس السادات
    با سلام و احترام
    متن کامل هر دو مقاله جنابعالی در سایت قرار گرفته است و در بخش پیوستها قابل دانلود بوده و است
    تعدادی از کاربران نیز فایلها را دانلود کرده اند
    موفق باشید

  • مهمان - رئیس السّادات

    در پاسخ به: مدير سايت Admin

    سلام.متشکّرم.توفیق شما و دیگر عزیزان را خواستارم.

  • مهمان - دكتر زهرا زماني

    مقاله خوبي بود

  • مهمان - دكتر زهرا زماني

    خيلي اطلعات خوبي داد. با تشكر

  • مهمان - رئیس السّادات

    در پاسخ به: مهمان - دكتر زهرا زماني

    خواهر ارجمند سرکار خانم دکتر زمانی.از اظهار نظر و لطف شما متشکّرم. متأسّفانه فقط مقدّمه مقاله در سایت گذاشته شده است. خودم فقط همان اوایل مراجعه کردم و گمان میکردم به تدریج تمام متن خواهد آمد.نمیدانم مجدداً به این سایت مراجعه میکنید یا خیر.کاش آدرستان را داشته باشم و کلّ مقاله را برایتان ارسال کنم. نظر سرکار برایم از آن جهت هم ارزشمند است که میدانم بر زبان اردو تسلّط کامل دارید. باز هم سپاسگزارم و از اینکه خیلی دیر لطف شما را پاسخ میدهم پوزش میطلبم

  • سلام و درود
    جناب آقای رئیس السادات خدا قوت.هزار مرتبه سپاس بابت زحماتی که در راه اعتلای فرهنگ این مرز و بوم و خاصه ارسنجان متقبل میشوید.زبان و فرهنگ پارسی گوهریست ارزشمند که باید من و امثال من بیش از اینها آن را شناخته و بهره ببریم واین امر میسر نمیشود مگر با راهنمایی های بزرگانی چون شما .همچنین تشکر ویژه از مدیریت سایت که جایگاهی را برای استفاده همشهریان از نتیجه زحمات و پژوهش های چنین بزرگوارانی پدید آوردند.با آرزوی سربلندی برای ارسنجان و ارسنجانی ....یا حق

  • مهمان - رئیس السّادات

    در پاسخ به: حامد(سهند) ابراهيمي

    سهند عزیز.از محبّت شما سپاسگزارم.کاش arsanjan.org فقط مقدمه دو مقاله بنده را در سایت قرار نداده بود.اصل مطالب در هر دو مقاله نیامده است.اطمینان دارم زحمتی که برای تهیّه آنها کشیدم ابتر نمیماند و خوانندگان و مراجعه کنندگان بهره بیشتری میبردند. ای-میلتان را برایم به نشانی که در سایت گذاشته ام ارسال کنید تا اگر مایلید و فرصت خواندن دارید تمام هر دو مقاله را برایتان ارسال کنم.
    سلامت و شادکام باشید.به عزیزانمان سلام بنده را برسانید.

  • مهمان - کیوان

    با درود و سپاس بابت این نوشتار زیبا،
    از دید زبانشناسی نیز هر سه زبان فارسی، اردو و پشتو جز زبانهای هندوایرانی میباشند و طبیعی است که دارای واژگان مشترک بسیار باشند. اما در این مبان زبانهای فارسی و پشتو (به همراه کردی، بلوچی،دری، تاجیکی و ...) جز شاخه زبانهای ایرانی و زبان اردو (به همراه هندی، بنگالی، سانسکریتی و ...) جز شاخه زبانهای هندی می باشند، بنابراین دور از انتظار نیست اگر پشتو به فارسی نزدیک تر باشد تا اردو.
    اگرچه به دلیل برتری سیاسی طولانی مدت ایرانیان، بیشتر زبانهای اطراف کمابیش تحت تاثیر زبان فارسی قرار گرفته اند، اما نمی توان هر واژه مشترک بین فارسی/اردو یا فارسی/پشتو را دارای ریشه فارسی دانست. چرا که بسیاری از واژگان پیش از شروع مهاجرت اقوام آریایی شکل گرفته و پس از مهاجرت به همان شکل یا با اندکی تغییر مورد استفاده قرار گرفته اند. موارد اینچنینی نه تنها در زبانهای نزدیکی همچون فارسی و پشتو بلکه در خویشاوندان دورتری همانند زبانهای اروپایی نیز قابل دیدن است.
    به عنوان نمونه واژگانی همچون سگ، گاو، ستاره، دختر، پدر، مادر و ... به شکلی کمابیش یکسان در زبان انگلیسی (یکی از زبانهای اروپایی، که همچون فارسی جز زبانهای هندواروپایی می باشد) به کار برده می شود. طبیعی است که نمی توان این واژگان را واژگانی فارسی دانست که وارد زبان انگلیسی شده اند. بلکه شکل گیری این واژگان مربوط به زمانی است که اقوام آریایی در یکجا سکونت داشته اند و پس از مهاجرت هنوز آنها را بکار می برند.

  • مهمان - رئیس السّادات

    در پاسخ به: مهمان - کیوان

    کیوان عزیز.از اظهار نظری که کرده اید ممنونم.متأسّفانه سایت فقط مقدّمه نوشتار بنده را استفاده کرده و اصل مطلب نیامده استودر مورد مطلب دوم بنده نیز چنین شده است.شاید مقاله های بنده از حوصله سایت خارج باشد یا سایت ظرفیّت محدود دارد و معذور است.آنچه در مورد ریشه های مشترک گفته اید صحیح ولی در مورد زبان پشتو، اگر کلّ مقاله را بخوانید ، ضمن اینکه در مقدّمه هم عرض کرده ام زبانشناس نیستم ، احتمالاً تصدیق خواهید کرد پشتو شاخه ای از فارسی بوده است.در مورد اردو هم باید گفت که اگرچه اصل سانسکریت بوده ولی واژه فارسی در بسیاری از موارد جانشین سانسکریت شده .نمیدانم مطالعات شما در مورد اردو و پشتو چقدر است و آیا زبانشناسی تحصیل کرده اید یا خیر ولی در صورت تمایل ای-میل تان را به آدرس بنده ارسال کنید تا مقاله را برایتان ارسال کنم.
    از اینکه اینقدر دیر از اظهار نظرتان تشکّر میکنم عذرم را بپذیرید.
    شاد و کامروا باشید.